Próchnica zębów

Próchnica zębów to choroba bakteryjna, odwapnionych (zmineralizowanych) tkanek zęba spowodowana działaniem na powierzchnię zęba kwasów, wytwarzanych przez bakterie. Rozwijając się w nazębnej płytce bakteryjnej przekształcają ją w kamień nazębny. Tam też dochodzi do fermentacji węglowodanów (cukrów), które oddziaływując na tkankę zęba prowadzą do jego odwapnienia. W konsekwencji może prowadzić do utraty zęba lub zapalenia otaczających go tkanek. W ekstremalnych przypadkach może być źródłem zakażenia odległych narządów (typowym przykładem jest zapalenie tęczówki oka). Zniszczona struktura zęba nie regeneruje się, jednak leczenie może powstrzymać postępującą próchnicę. Celem leczenia jest zachowanie zęba.

Próchnica butelkowa („nursing-bottle-syndrom”) jest spowodowana przedłużonym karmieniem butelką. Prowadzi do zniszczenia koron zębów. Charakteryzuje się gwałtownym przebiegiem. Obejmuje ok. 3–5% populacji.

Próchnica okrężna (ondontoklazja, ameloza, melanodoncja) występuje w okolicy szyjek zębowych. W wyniku działania bakterii beztlenowych zęby zostają opasane próchnicą na linii dziąsła, tworząc kikut zęba pokryty miękką zębiną próchnicową. Może dojść do odłamania całej korony zęba na wysokości brzegu dziąsła. Ząb obumiera – dochodzi do zgorzelinowego rozpadu miazgi, stanów zapalnych dziąseł i błony śluzowej jamy ustnej.

STADIA PRÓCHNICY

Próchnica powierzchniowa – w początkowym stadium próchnicy, w wyniku działania kwasów dochodzi do zmniejszenia przezroczystości, zmętnienia szkliwa - zjawisko to nazywamy białą plamą próchnicową. Z upływem czasu szkliwo zęba staje się porowate, a proces mineralizacji zaczyna obejmować całą grubość szkliwa, sięgając do zębiny. Etap ten ujawnia najpierw ubytek w szkliwie.

Następnie zmiany próchnicowe zaczynają postępować wgłąb zębiny. Pod wpływem pokarmu zębina ulega przebarwieniu na kolor brązowy lub czarny. Taki obraz kliniczny nazywany próchnicą średnią.

Nieleczona przechodzi w próchnicę głęboką charakteryzującą się rozległym i głębokim ubytkiem. Proces destrukcji obejmuje koronę zęba, aż do unerwionej miazgi zębowej – pojawia się ból – następuje obumieranie nerwów i całego zęba. Dochodzi do zapaleń i zgorzeli miazgi, powikłań w postaci stanów zapalnych ozębnej, ropni zębopochodnych i przetok ropnych na dziąśle. Niekiedy może dojść również do uszkodzeń zawiązków zębów stałych oraz zapaleń kości szczęk.Płytka nazębna w połączeniu z cukrem wytwarza kwasy, które niszczą szkliwo i powodują próchnicę. Jeśli szkliwo zostało uszkodzone, ubytek w zębinie następuje bardzo szybko. Jeżeli ubytek dochodzi do miazgi pojawia się ból i następuje obumieranie nerwów i całego zęba.